Przewód jednożyłowy – co to jest i do czego służy?

Czas czytania: 4 min.

Przekazywanie energii elektrycznej to podstawa w każdym urządzeniu. W tym celu stosuje się przewody różnego rodzaju – m.in. przewody jednożyłowe.

Przewód jednożyłowy - co to jest?

W zależności od potrzeb przewody elektryczne mogą być zbudowane z jednej żyły lub większej liczby żył. Rozwiązania zaliczane do tej pierwszej grupy nazywa się kablami jednożyłowymi, z kolei do drugiej – wielożyłowymi.

 Przewody wyposażone w jedną linię przewodzącą są w zdecydowanej większości dodatkowo otoczone izolacją, a ich prosta konstrukcja zapewnia wytrzymałość oraz stabilny przepływ prądu.

Przewód druciany PCV 0,25mm - czarny - rolka 250m.

Przewód jednożyłowy kontra wielożyłowy

Wybierając odpowiednie przewody do danego urządzenia lub instalacji, należy zwrócić uwagę na szereg istotnych czynników – jednym z nich jest rodzaj kabla. Obydwa warianty są przeznaczone do określonego zastosowania, które wynika przede wszystkim z różnic w ich konstrukcji i specyfikacji. W przypadku kabli jednożyłowych można liczyć na bardzo niską wartość rezystancji w przeliczeniu na metry bieżące, co wiąże się z mniejszą średnicą przewodnika. Są one dodatkowo bardziej odporne na zginanie. W efekcie przewody jednożyłowe można stosować m.in. w instalacjach, w których występuje ryzyko drgań, a także tam, gdzie potrzebne są połączenia ruchome lub wielokrotne zginanie kabla.

Przewody wielożyłowe są z kolei łatwiejsze do przewlekania, co pozwala zmniejszyć czas instalacji i usprawnić wykonywanie czynności w tym zakresie. Ich zaletą jest również mniejsze nagrzewanie, co wiąże się z mniejszymi stratami w transporcie – dzięki temu mogą sprawdzić się lepiej na większych odległościach. Ze względu na prostsze przewlekanie są one chętniej stosowane również w instalacjach tymczasowych. Obydwa rodzaje mają jednak swoje miejsce w elektryce, a ostateczny wybór powinien zależeć głównie od potrzeb konkretnego projektu.

Jak zbudowane są przewody jednożyłowe?

Zestaw przewodów drucianych 22AWG - różne kolory - 7,5m x 6szt..

Oprócz obecności tylko jednej żyły warto zwrócić uwagę także na inne elementy konstrukcji kabli tego typu. Bardzo ważną rolę, podobnie jak w przypadku innych przewodów, odgrywa tutaj izolacja. Jest to pokrywa przewodu, która służy jako ochrona przed porażeniem elektrycznym i zabezpieczenie poprawnego funkcjonowania połączonych układów oraz urządzeń. W kablach jednożyłowych stosuje się przede wszystkim izolację z materiałów sztucznych, takich jak polichlorek winylu (polwinit, PVC), guma czy fluoropolimery. Istnieją również rozwiązania dedykowane do konkretnego zastosowania – mowa m.in. o izolacji z podwyższoną odpornością na wysokie temperatury. W niektórych produktach wykorzystuje się podwójną izolację w celu jeszcze lepszego zabezpieczenia przewodu.

Przewody jednożyłowe - zastosowanie

Z uwagi na prostą konstrukcję, uniwersalną charakterystykę i stosunkowo niskie ceny przewody jednożyłowe cieszą się szerokim wykorzystaniem w praktycznie każdej dziedzinie. Można się z nimi spotkać m.in. w energetyce czy motoryzacji – nie brakuje ich także w różnych obszarach przemysłu. Są one stosowane również w urządzeniach do użytku domowego, takich jak sprzęty audio i wideo. Mogą być wykorzystane ponadto m.in. w oprawach oświetleniowych.

Oznaczenia przewodów jednożyłowych

Aby szybko określić typ i przeznaczenie danego przewodu, stosuje się szereg oznaczeń odnoszących się do jego budowy, wykorzystanych materiałów oraz właściwości. W przypadku przewodów jednożyłowych spotkamy się z literą „D”, która powinna znajdować się na samym początku symbolu (lub na drugiej pozycji, za literą określającą materiał izolacji). W przypadku wariantów wielożyłowych producenci wykorzystują z kolei oznaczenie „L” lub „Lg”. Oprócz tego przydatne będą symbole dotyczące kilku innych cech przewodu:

  • materiał izolacji:
    • Y – polwinit, a także jego warianty Yn (samogasnący) i Yb (benzenopodobny);
    • X – polietylen (XS – sieciowany; Xz – odporny na wilgoć; Xp – piankowy);
    • O – guma;
  • materiał żyły:
    • brak oznaczenia – żyła miedziana;
    • A – żyła aluminiowa;
    • F – żyła stalowa;
  • opancerzenie:
    • u – oplot z drutów stalowych;
    • Ft – taśma stalowa (Fti – lakierowana);
    • Fo – taśma ze okrągłych drutów stalowych;
    • Fp – taśma z płaskich drutów stalowych.

Wśród popularnych wariantów przewodów jednożyłowych znajdują się m.in. kable DY (standardowe przewody miedziane z izolacją polwinitową) i YDY (z dodatkową powłoką z polwinitu). Do instalacji w pomieszczeniach mokrych stosuje się przewody YDYp (p – kabel płaski) z żyłą ochronną, a do montażu wtynkowego – YDYt (litera „t” określa możliwość montowania kabla w tynku).

Jak wybrać odpowiedni przewód jednożyłowy?

Poza samą budową kabla istotne będą również jego właściwości prądowe. Przy zakupie przewodów jednożyłowych kluczową kwestią jest sprawdzenie jego napięcia, które przeważnie wynosi 250 V lub 750 V. Kolejny ważny element specyfikacji to maksymalne natężenie prądu, który może przepływać przez kabel. Obydwa z tych parametrów powinny być przede wszystkim dopasowane do wymagań danej instalacji, układu lub urządzenia. Do tego dochodzi także przekrój żył – zazwyczaj wynosi on pomiędzy 0,05 a 13,3 mm2.

Ponadto należy sprawdzić długość przewodu, by mieć pewność, że będziemy w stanie bezpiecznie doprowadzić go do docelowego sprzętu. Warto przy tym zostawić 5-10% „zapasu”, co pozwoli uniknąć zbędnego zginania kabla. Do tego istotny będzie zakres temperatur, w którym można stosować dany przewód. Kupując większą liczbę przewodów do jednego urządzenia lub układu, dobrym pomysłem będzie także wyposażenie się w kable o różnym kolorze. Dzięki temu podzielenie ich według konkretnego zastosowania będzie znacznie łatwiejsze, co przełoży się na sprawniejsze rozwiązywanie ewentualnych problemów czy awarii oraz prostszy montaż. Elektrycy i elektronicy stosują określone konwencje dotyczące wykorzystania przewodów i ich kolorów – przykładowo barwa czarna zawsze powinna stanowić uziemienie (GND).

Przewody jednożyłowe w automatyce i robotyce

Warto podkreślić, że przewody jednożyłowe są szeroko wykorzystywane m.in. w robotyce i automatyce – w tym także w wielu amatorskich projektach. Jedną z ich największych zalet jest odporność na odkształcanie, co ma spore znaczenie we wszystkich układach z ruchomymi elementami. Są to np. urządzenia z zakresu automatyki przemysłowej czy ramiona robotów. Takie rozwiązanie będzie również odpowiednim wyborem w projektach, w których występuje kilkanaście kabli łączących różne urządzenia – to kolejna sytuacja, w której istotna będzie odporność na zginanie. Ponadto przewody tego rodzaju są chętnie wykorzystywane w robotach spawalniczych.

Jak oceniasz ten wpis blogowy?

Kliknij gwiazdkę, aby go ocenić!

Średnia ocena: 5 / 5. Liczba głosów: 1

Jak dotąd brak głosów! Bądź pierwszą osobą, która oceni ten wpis.

Podziel się:

Picture of Sandra Marcinkowska

Sandra Marcinkowska

Żywiołowa i zwariowana – tak opisaliby ją chyba wszyscy, z którymi miała kontakt. Bomba energetyczna, która pomaga w każdy „gorszy dzień”. Nie ma czasu na narzekanie, bierze życie pełnymi garściami. Interesuje się wszystkim co praktyczne i ułatwiające życie. Kocha gadżety.

Zobacz więcej:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ze względów bezpieczeństwa wymagane jest korzystanie z usługi Google reCAPTCHA, która podlega Polityce prywatności i Warunkom użytkowania.