Spis treści:
- 1 Pasta termoprzewodząca – częstotliwość wymiany
- 2 Pasta termoprzewodząca a osiągi komputera
- 3 Rola pasty termoprzewodzącej w chłodzeniu komputera
- 4 Czy pasta termoprzewodząca wymaga wymiany?
- 5 Jakie przesłanki przemawiają za wymianą pasty termoprzewodzącej?
- 6 Jak często należy wymieniać pastę termoprzewodzącą i jakie czynniki wpływa na jej żywotność?
- 7 Pasta termoprzewodząca – FAQ
O elektronicznego podopiecznego trzeba dbać. Jednym z elementów dbania o prawidłowy stan techniczny komputera jest wymiana pasty termoprzewodzącej w odpowiednich odstępach czasowych.
Pasta termoprzewodząca – częstotliwość wymiany
W artykule znajdziecie opis najważniejszych zagadnień związanych z częstotliwością oraz powodami do wymiany pasty termoprzewodzącej w komputerach.
Pasta termoprzewodząca a osiągi komputera
Procesor jest jednym z najważniejszych komponentów w konstrukcji komputerów. Ten układ odpowiada m.in. za pobieranie danych z pamięci i wykonywanie operacji arytmetycznych i logicznych zgodnie z cyklem częstotliwości zegara taktującego. Im wyższa częstotliwość zegara taktującego oraz większa ilość rdzeni procesora, tym wyższa moc obliczeniowa – szczególnie będzie to zauważalne w przypadku aplikacji o bardzo dużych wymaganiach sprzętowych, takich jak np. gry komputerowe, które uzyskują coraz bardziej realistycznie wyglądające szczegóły obrazu graficznego i projekcji. Wymaga to jeszcze większej ilości operacji, jeszcze bardziej dokładnych obliczeń oraz odpowiednio szybkiego ich przetwarzania. Z tego względu producenci kart graficznych i procesorów rozwijają swoje produkty tak, aby wzorowo spełniały swoją funkcję przy korzystaniu z aplikacji o wysokich wymaganiach sprzętowych.
Ale nie ma nic za darmo! Aby główny procesor oraz karta graficzna mogły funkcjonować, muszą mieć doprowadzone napięcie zasilania pomocniczego. Im bardziej wymagająca aplikacja, tym wyższy prąd będą pobierały te układy. To natomiast przekłada się na straty w postaci ciepła, które może znacznie obniżyć wydajność procesora. Z tego względu tak procesor, jak i karta graficzna muszą mieć zapewnione odpowiednie chłodzenie. Na efektywność wpływają nie tylko parametry radiatora, wentylatora i potencjalnej instalacji ciekłego azotu, ale także pasta termoprzewodząca na styku obudowy procesora z radiatorem. Należy wybierać zawsze jak najlepszą pastę od sprawdzonego producenta (np. AG Termo Pasty) oraz dbać o regularność jej wymiany, aby móc cieszyć się wydajnie funkcjonującym komputerem przez długi czas.
Rola pasty termoprzewodzącej w chłodzeniu komputera
Pasta termoprzewodząca jest mieszanką złożoną głównie z silikonu i żywicy epoksydowej, ale może zawierać także proszek ceramiczny oraz metalowe drobinki. Konsystencja pasty termoprzewodzącej jest zbliżona do pasty do zębów. W urządzeniach elektronicznych, pasta termoprzewodząca jest substancją, która optymalizuje proces odprowadzania ciepła powstającego w wyniku prądu pobieranego przez takie elementy jak tranzystory mocy i układy scalone. W przypadku komputerowych procesorów, które są taktowane zegarem o częstotliwości rzędu kilku gigaherców, w zależności od obciążenia pobór prądu może wynosić nawet kilkadziesiąt amperów, przy czym zgodnie z prawem Joule’a-Lenza, straty cieplne będą rosły liniowo proporcjonalnie do kwadratu prądu. Dlatego tak ważne jest zapewnienie odpowiednio wydajnego przewodnictwa cieplnego pomiędzy obudową procesora a radiatorem.
Na pierwszy rzut oka powierzchnie obu tych obudów są płaskie, ale patrząc na nie pod mikroskopem możemy dostrzec nieregularność ich struktury, co zmniejsza rzeczywistą powierzchnię styku i powoduje gorszą efektywność w odprowadzaniu ciepła. Aby zniwelować te nieregularności, wystarczy nałożyć pastę termoprzewodzącą, która znacznie polepsza przewodnictwo cieplne i zmniejsza rezystancję termiczną pomiędzy powierzchniami radiatora i obudowy procesora. Kupując nowy procesor lub kartę graficzną, większość producentów standardowo dostarcza układ z nałożoną warstwą pasty termoprzewodzącej. Jeśli natomiast budujesz komputer indywidualnie do własnych wymagań, to wówczas właściwe jest zwrócenie uwagi również na parametry pasty termoprzewodzącej, aby zapewnić odpowiednio wydajne chłodzenie – zarówno przy standardowym układzie chłodzenia powietrzem, jak wraz z instalacją ciekłego azotu.
Czy pasta termoprzewodząca wymaga wymiany?
Już bardzo dobrej jakości pasty termoprzewodzące odznaczają się przystępną ceną, są proste w nakładaniu oraz zapewniają odczuwalne dla komputera zwiększenie wydajności odprowadzania ciepła. Czy to są wystarczające argumenty przemawiające za wyborem pasty termoprzewodzącej, która na długo posłuży? Całość zależy także od bilansu energetycznego osprzętu komputera (pobór prądu i straty mocy w postaci ciepła), który rzutuje na właściwości fizyczne pasty, od których zależy jej efektywność w procesie odprowadzania ciepła. Pasta zwyczajnie się zużywa, co stanowi odpowiedź na pytanie zawarte w nagłówku. Zbierzmy w jednym miejscu najważniejsze czynniki – podsumowując, na żywotność oraz właściwości pasty termoprzewodzącej wpływają przede wszystkim:
- jej właściwości fizyczne,
- dbanie o czystość powierzchni aplikacji pasty,
- prawidłowe rozprowadzenie pasty na powierzchni styku,
- stosowanie filtrów powietrza zabezpieczających przed dostawaniem się kurzu z zewnątrz,
- obciążenie obliczeniowe procesora,
- regularność czyszczenia obudowy komputera.
Jakie przesłanki przemawiają za wymianą pasty termoprzewodzącej?
Niezależnie od tego, czy korzystamy z komputera stacjonarnego, czy z laptopa, główny procesor oraz grafika (w uproszczeniu) wymagają chłodzenia. W wielu przypadkach te układy mogą działać zgodnie z deklaracją producenta nawet przez 10 lat na fabrycznie zaaplikowanej porcji pasty termoprzewodzącej, choć efektywność chłodzenia zależy także od parametrów sprzętowych elementów układu chłodzenia. Kiedy więc pasta termoprzewodząca wymaga wymiany? Oto czynniki i powody.
Pierwszym z nich jest wymiana elementów chipsetu – czy to w wyniku uszkodzenia, czy też z powodu wprowadzenia upgrade’u komputera, aby można było na nim uruchomić gry i aplikacje o wyższych wymaganiach sprzętowych, przy których dotychczasowy osprzęt mógłby okazać się niewystarczający.
Drugim powodem może być wadliwy montaż, wskutek którego mogłoby dojść do poluzowania powierzchni styku radiatora i wentylatora z obudową chłodzonego układu scalonego. Analogicznie jak w przypadku słabych połączeń elektrycznych rośnie rezystancja zestyku i straty mocy I2R, tak też w przypadku słabego kontaktu powierzchni radiatora i obudowy procesora rośnie rezystancja termiczna, przez co procesor silnie się nagrzewa i nie może pracować z pełną wydajnością.
Trzecim istotnym powodem, który przemawia za wymianą pasty termoprzewodzącej, jest zauważalny spadek efektywności procesora nawet gdy jest on prawidłowo zamontowany, a pasta termoprzewodząca jest prawidłowo rozprowadzona. Taki objaw świadczy o tym, że obecna warstwa pasty utraciła swoje pierwotne właściwości termoprzewodzące w wyniku oddziaływania procesów starzenia i/lub zanieczyszczenia kurzem, który sprzyja szybszemu nagrzewaniu się elementów. Te czynniki nie pozwalają na maksymalne wykorzystanie mocy obliczeniowej procesora.
Jak często należy wymieniać pastę termoprzewodzącą i jakie czynniki wpływa na jej żywotność?
Z pastą termoprzewodząca jest trochę jak z olejem silnikowym, który redukuje tarcie części ruchomych silnika i wspomaga odprowadzanie ciepła, ale z czasem zbiera także zanieczyszczenia (nagar i opiłki metali). Z czasem jego właściwości smarne i chłodzące ulegają degradacji. Pasta termoprzewodząca zbiera natomiast zanieczyszczenia w postaci kurzu, który pochodzi z zewnątrz i jest dodatkowo rozdmuchiwany przez strumień powietrza wymuszanego wentylatorem chłodzącym.
Z powodu tych zanieczyszczeń efektywność chipsetu słabnie. Aby cieszyć się pełną wydajnością procesora i karty graficznej przez długi czas, należy regularnie wymieniać pastę termoprzewodzącą. W większości przypadków, przy bezawaryjnej eksploatacji, optymalny czas pomiędzy wymianami pasty termoprzewodzącej wynosi od 1 roku do 5 lat.
Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione czynniki podczas codziennej eksploatacji komputera możesz znacznie przedłużyć okresy pomiędzy poszczególnymi wymianami pasty termoprzewodzącej.
Pasta termoprzewodząca – FAQ
Pasta termoprzewodząca to mieszanka żywicy epoksydowej, silikonu, a także innych dodatków. Głównym zadaniem pasty termoprzewodzącej jest optymalizacja (usprawnienie) całego procesu odprowadzania nadmiaru ciepła. Najlepszym wyborem są pasty i taśmy termoprzewodzące renomowanego producenta takiego jak TermoPasty. Produkty tej marki wyróżniają się wysoką odpornością nie tylko na utlenianie, ale również oddziaływanie roztworów zasadowych i kwasowych. Pasty termoprzewodzace tej marki są dostępne w asortymencie sklepu Botland w postaci wygodnych aplikatorów (strzykawek) ułatwiających precyzyjne rozprowadzanie.
Zdecydowanie tak. Pasta termoprzewodząca jest niezbędna do poprawienia efektywności odprowadzania ciepła, które jest wytwarzane na skutek pobierania prądu przez odbiorniki. Pasta termoprzewodząca jest potrzebna do zapewniania odpowiednich warunków pracy takim elementom jak układy scalone i tranzystory mocy. Dzięki paście przewożącej ryzyko związane z osiągnięciem zbyt wysokiej temperatury, a co za tym idzie ograniczenia wydajności lub uszkodzenia wybranych elementów elektronicznych, jest ograniczone do minimum.
Częstotliwość wymiany pasty jest uzależniona od kilku czynników. Pierwszym z nich jest rodzaj pasty termoprzewodzącej, kolejnym sposób aplikacji obejmujący czystość powierzchni i prawidłowe rozprowadzenie. Ponadto częstotliwość wymiany pasty jest uzależniona od rodzaju filtrów powietrza (lub ich braku), które mają za zadanie zabezpieczenie przed kurzem, a także poziom obciążenia wybranych elementów elektronicznych. Zatem jak często wymieniać pastę termoprzewodzącą? Mając na uwadzę powyższe czynniki, cały proces wymiany powinien być powtarzany co roku (maksymalnie co 5 lat).
