Wywiad elektroniczny to wynalazek z początku ubiegłego wieku. Boleśnie przekonali się o nim Rosjanie w sierpniu 1914 roku, kiedy ich komunikaty radiowe były słyszane także przez Niemców. Wtedy techniki używano jednak tylko do śledzenia wielkich tego świata. Dziś w interesie wielu jest wiedzieć wszystko o wszystkich. Powody są ku temu bardzo różne.
CCTV - telewizja przemysłowa
Telewizja przemysłowa, monitoring wizyjny, wideonadzór, system dozorowy (CCTV, ang. closed circuit television) to system pozwalający na śledzenie z odległości zdarzeń rejestrowanych nawet przez kilkaset kamer przemysłowych jednocześnie. W skład systemu wchodzą głównie rejestratory i kamery. Obraz jest transmitowany do centrum odbiorczego, gdzie personel na monitorach może obserwować rejestrowane zdarzenia.
Nadzór publiczny przy użyciu CCTV jest powszechny w wielu miejscach na świecie. W ostatnich latach jako nową formę nadzoru w ochronie porządku publicznego wprowadzono stosowanie kamer na klatce piersiowej lub głowie policjanta. Nadzór wideo wywołał istotną debatę na temat równowagi między jego stosowaniem a prawem jednostki do prywatności, nawet w miejscach publicznych. Bardzo często był także zarzewiem konfliktów społecznych.
CCTV stosuje się przede wszystkim w dziedzinach takich jak:
Prewencja przestępstw
System z użyciem DVR (nagrywania) jest stosowany m.in. w Manchesterze. W 2009 roku została otwarta strona internetowa “Internet Eyes”, która proponowała zapłatę za obrazy z kamer CCTV z domów użytkowników i zgłaszanie wszelkich przestępstw, których byli świadkami. Obrońcy swobód obywatelskich skrytykowali ten pomysł jako “wstrętny i niepokojący trend”.
Wykrywanie przestępstw i rozwiązywanie spraw kryminalnych
CCTV może być również wykorzystywane do odnajdowania sprawców popełnionych przestępstw. W samym Londynie każdego dnia sześć przestępstw jest rozwiązywanych za pomocą materiałów filmowych CCTV. Czasami wykorzystuje się w tym celu materiały filmowe nagrane przez obywateli. Przegląd obrazów z kamer jest jednym z filarów prowadzenia dochodzenia.
Kontrola ruchu pojazdów i pieszych
Wiele miast i sieci autostrad posiada rozbudowane systemy monitorowania ruchu drogowego, wykorzystujące telewizję przemysłową do wykrywania zatorów i rozpoznawania wypadków. Wiele z tych kamer jest własnością prywatnych firm i przekazuje dane do systemów GPS kierowców. Kamery te nie są stosowane jako fotoradary.
Opłata za parkowanie w strefach miejskich w Londynie (“opłata za zator”, ang. congestion charge) jest egzekwowana dzięki kamerom umieszczonym na granicach i wewnątrz strefy opłat. Kamery automatycznie odczytują tablice rejestracyjne pojazdów, które wjeżdżają do strefy. Łączy się to także z kwestią innego koloru tablic samochodów z silnikami elektrycznymi czy wodorowymi.
CCTV w Arabii Saudyjskiej kontroluje wzmożony ruch pieszych. Ma to zastosowanie zwłaszcza podczas obchodów religijnych w Mekce i związanych z nimi zagrożeniami. W marcu 2020 roku w San Antonio na Filipinach kamery CCTV i sztuczna inteligencja pomogły w namierzaniu tworzących się tłumów podczas wybuchu COVID-19. Można było reagować natychmiast.
Bezpieczeństwo w komunikacji miejskiej
System CCTV może być zainstalowany w przypadku, gdy na przykład w pociągu obsługiwanym wyłącznie przez maszynistę kamery CCTV mogą pozwolić maszyniście na potwierdzenie, że przed zamknięciem drzwi i rozpoczęciem jazdy pociągu ludzie nie mają dostępu do drzwi. Z uwagi na duży ruch pasażerski mogą posłużyć również celom prewencyjnym i ogólnemu bezpieczeństwu pasażerów.
Próba przeprowadzona przez holenderską firmę transportową RET w 2011 roku z kamerami rozpoznającymi twarz pasażerów w tramwajach pokazała, że osoby, które miały zakaz wstępu do tramwajów miejskich, i tak się nie zakradały. Prewencja widocznie zadziałała. Cóż, tyle dobrego.
Ochrona imprez masowych
Oprócz tego w podobnych celach kamery CCTV są używane na wydarzeniach masowych. Wiele imprez sportowych w Stanach Zjednoczonych wykorzystuje CCTV wewnątrz obiektów, aby kibice mogli oglądać akcję z dala od swoich miejsc siedzących. Kamery wysyłają kanał do centralnego centrum sterowania, gdzie producent wybiera na przykład sceny i migawki do wysłania na monitory telewizyjne, które kibice mogą oglądać – może to być na przykład wyjątkowo udany rzut ulubionego koszykarza NBA. Monitory CCTV do podglądu imprezy przez uczestników są często umieszczane w salonach, korytarzach i toaletach, co oczywiście wzbudza mieszane reakcje. Usprawnieniem jest z pewnością fakt, że kibice nie muszą już identyfikować się ręcznie i mogą wejść na obiekt swobodnie po uzyskaniu zezwolenia od systemu rozpoznawania twarzy. Imprezy i tłumy = przezorność obowiązkowa.
Analiza i identyfikacja komputerowa
Sterowane komputerowo kamery mogą nie tylko śledzić obiekty w swoim polu widzenia, ale także identyfikować je i kategoryzować. Analiza zawartości wideo to zdolność automatycznej analizy w celu wykrycia i określenia zdarzeń czasowych nie w oparciu o pojedynczy obraz, ale raczej klasyfikację obiektów. Analityka VCA może być wykorzystywana do wykrywania nietypowych wzorów w środowisku. System może być ustawiony na wykrywanie anomalii w tłumie, na przykład osoby poruszającej się w przeciwnym kierunku, w którym normalnie się ich oczekuje (np. wracanie się rękawem z samolotu na lotnisku lub wyjście przez wejście w metrze).
Istnieją różne podejścia do wdrażania technologii VCA. Dane mogą być przetwarzane na samej kamerze (przetwarzanie krawędziowe) lub przez scentralizowany serwer. Oba podejścia mają swoje wady i zalety. Dla wielu rozwój telewizji przemysłowej w miejscach publicznych połączony z komputerowymi bazami danych zdjęć i tożsamości ludzi, stanowi poważne naruszenie swobód obywatelskich. Krytycy obawiają się, że taka technologia doprowadzi do całkowitej utraty anonimowości publicznej, ale i popełniania nadużyć przez służby bezpieczeństwa publicznego.
Trudno znaleźć tutaj konsensus.
Inwencja nie zna granic
Ze względu na powszechne stosowanie kamer monitorujących pojawiły są okulary, które mogą pokonać kamery CCTV. W grudniu 2016 r. firma Scott Urban z siedzibą w Chicago wymyśliła anty-okulary zakłóceniowe zwane “okularami refleksyjnymi (”reflectacle” glasses). Odbijają one podczerwień, a opcjonalnie także światło widzialne, co sprawia, że na kamerze ukazuje się biała plama. Projekt z łatwością przekroczył cel finansowania 28 000 dolarów, a okulary refleksyjne stały się dostępne na rynku w czerwcu 2017 roku. Możemy zdradzić, że Reflectacle tanie nie są.
Co to dla nas oznacza?
Jak zauważyliście sporo wzmianek poświęciliśmy Wielkiej Brytanii. Nie jest to przypadek – angielskie systemy i rozwiązania z dużych miast Wyspiarzy uchodzą za pionierskie.
Metropolitan Police Service to największa jednostka policyjna działająca w Londynie. Dziś zatrudnia 31 000 policjantów, 14 000 pracowników pomocniczych, 414 funkcjonariuszy służby parkingowej, 4000 dzielnicowych, 2500 ochotników. Metropolitan Police Service nadzoruje obszar o powierzchni ponad 1600 kilometrów kwadratowych, który zamieszkuje 7,2 miliona osób. Chciałoby się rzec: i co? I mało! MPC oprócz tego potrzebuje CCTV jak wody.
Przyjrzyjmy mu się jednak nie tylko w kategoriach funkcjonalności.
Być może niektórzy z Was pamiętają zamieszki w Anglii w 2011 roku.
Dla porównania warto wspomnieć, że obszar metropolitalny (cała aglomeracja) Manchesteru liczy ok. 3,3 miliona mieszkańców – około połowę tego, co stołeczny Londyn. Zamieszki jednak objęły cały kraj, a w szczególności Birmingham, Bristol, Gloucester, Gillingham, Leeds, Nottingham, West Midlands, Liverpool, Wolverhampton, West Bromwich i wspomniany Greater Manchester. Same zamieszki z 2011 roku określono jako najpoważniejszy incydent tego rodzaju od 30 lat na terenie Anglii. Dlaczego jednak okazały się tak przełomowe zwłaszcza w kontekście tematu naszego artykułu? Aż z trzech powodów. Oczywistym jest, że zamieszki stały się motorem do stworzenia lepszych systemów rozpoznawania twarzy, ale zwróćmy uwagę na jeszcze dwa inne aspekty:
Policja wypuszczała kolejno, w partiach, wizerunki twarzy podejrzanych o akty przemocy i wandalizmu. 10 sierpnia 2011 roku podano, że dzięki szeroko zakrojonej akcji w ciągu zaledwie kilku dni w Londynie aresztowano 770 osób, a 167 zostało oskarżonych. Niektóre z nich były związane z kulturą gangów lub robiły to dla zabawy. Jednak…
O krok przed policją, albo starcie technologiczne
CCTV jako nowoczesna i ciągle unowocześniana technologia jest jednak ważna w jeszcze jednym aspekcie. Łatwo go pominąć, a jest niebagatelny. Chodzi o rozmowę o zamieszkach w kontekście… mediów społecznościowych.
Social media to wynalazek już wcale niemłody, ale ciągle doskonalony. Wraz z nimi doskonalą się formy komunikacji zbiorowej, a serwisy i komunikatory prześcigają się w dostarczaniu takich możliwości użytkownikom.
Zamieszki 2011 rzuciły nowe światło na miejsce niezwykle ważne – media społecznościowe. Zwróciły uwagę zwłaszcza tych, którzy twierdzili, że są one wykorzystywane jako narzędzie do podżegania do wielu zaburzeń społecznych. Brytyjscy parlamentarzyści wyrazili opinię, że w przyszłych sytuacjach kryzysowych media społecznościowe powinny zostać zamknięte, podczas gdy szefowie oskarżonych organizacji, takich jak Facebook, Twitter i Rim argumentowali, że taka propozycja byłaby nieetyczna i sprzeczna z interesem publicznym.
Wyniki badań wskazują, że media społecznościowe były wykorzystywane podczas zamieszek w celu zachęcania i motywowania do działalności przestępczej; jednakże były one również w znacznym stopniu wykorzystywane do pomocy służbom ratunkowym i promowania działań porządkowych w ich następstwie. Badania przeprowadzone w miesiącach następujących po zamieszkach pokazują, że bardziej tradycyjne formy mediów, takie jak telewizja, radio i prasa drukowana, były być może bardziej odpowiedzialne za wywoływanie niepokojów, za czym opowiadali się niektórzy seniorzy w brytyjskiej policji.
Nowa era, nowe wyzwania
Kwestie takie jak mentalność tłumu, depersonalizacja i “kopiowanie przemocy” wskazały, dlaczego niektórzy widzą potrzebę śledzenia działań innych poprzez komunikaty przedstawiane na platformach mediów społecznościowych. Oprócz tego jako środek komunikacji przydały się one do koncentrowania wysiłków “ciemnej strony mocy” – służby posiadały dotychczas tradycyjną przewagę w postaci oficjalnych środków komunikacji, podległości hierarchicznej czy jasnych planów działania opartych na rozkazach. Dzięki nowoczesnym formom komunikacji, serwisom społecznościowym i grupom aktywizującym po raz pierwszy w historii stojący naprzeciw zbuntowani mogli “być o krok przed” stróżami porządku.
Ocenę pozostawiamy Wam i jednocześnie zapraszamy na nasze media społecznościowe oraz YouTube. Mamy tylko nadzieję, że nie w celu siania fermentu i nastrojów buntowniczych 🙂
2 odpowiedzi
Witam
Bardzo dużo przykładów ale mało konkretów, temat o wszystkim i o niczym.
W Polsce nikt nie stosuje kamer w toaletach bo to jest nie legalne są one jedynie przy umywalkach skierowane w taką stronę by nie było widać nawet drzwi do osobnego pomieszczenia z toaletami.
Brak linku to opisywanych okularów.
Kamery służą podwyższaniu bezpieczeństwa i nie ważne jak bardzo mieszane uczucia ktoś ma.
Wchodząc na obiekt monitorowany jest stosowana informacja – wchodząc akceptujemy to, wszelkiego rodzaju zakłócanie wizji na takim terenie jest wzbronione i może pociągnąć do odpowiedzialności.
Na przyszłość bardziej rzeczowe artykuły by się zdały bo nie da się tego czytać.
To moje skromne zdanie.
Pozdrawiam