Przełącznik obrotowy – co to jest i do czego służy?

Czas czytania: 3 min.

Przełącznik obrotowy pozwala na zmianę stanu połączeń elektrycznych, co ma spore znaczenie w wielu układach. Poznaj kluczowe informacje o tym urządzeniu.

Co to jest przełącznik obrotowy?

Przełącznik obrotowy to urządzenie elektryczne, które umożliwia przekazywanie sygnałów elektrycznych pomiędzy różnymi układami, co prowadzi do zmiany stanu ich połączeń. Sprzęty elektryczne oraz elektroniczne wykorzystują tego typu podzespoły m.in. do włączania oraz wyłączania – jest to zatem istotny element systemu sterowania. Warto także dowiedzieć się, na czym polega jego działanie, co znaczą poszczególne pozycje w przełączniku i jakie rodzaje przełączników można znaleźć w sklepach.

Do czego wykorzystuje się przełącznik obrotowy?

Możliwość zmiany stanu połączeń ma spore znaczenie w wielu urządzeniach oraz obwodach elektrycznych. Właśnie w tym celu stosuje się przełączniki obrotowe – dzięki nim można wybrać właściwą pozycję po prostu przez obrót tego komponentu. Są one zaliczane do elementów układu sterowania, ponieważ pozwalają użytkownikom na interakcję ze sprzętem oraz operowanie urządzeniem. Tego typu rozwiązania są projektowane głównie w celu zamykania lub otwierania obwodu. 

Najprostsze, konwencjonalne przełączniki mogą znajdować się zazwyczaj w dwóch stanach – w pozycji włączenia oraz wyłączenia. W zaawansowanych układach sprawdzą się bardziej rozbudowane i wszechstronne rozwiązania, które umożliwiają wybór pomiędzy kilkoma pozycjami.

Przełącznik obrotowy 6-pozycji 2 obwody - 37mm.

Na czym polega działanie przełącznika obrotowego?

Wiemy już, czym są przełączniki obrotowe – warto przyjrzeć się także mechanizmowi ich działania. W pierwszej kolejności należy podkreślić, że choć istnieją różne rodzaje urządzeń tego typu, wszystkie z nich charakteryzują się podobną konstrukcją. Są to komponenty wyposażone w wałek z wystającą szprychą. Gdy wałek urządzenia obraca się, szprycha przesuwa się do innej pozycji, stykając się z zaciskiem elektrycznym w określonym miejscu. To z kolei prowadzi do aktywacji załączonych obwodów lub zmiany stanu układu.

Wałek przełącznika obrotowego ma zazwyczaj zagłębienia, które pozwalają uniknąć zatrzymania obrotu w pozycji pośredniej pomiędzy zaciskami lub punktami styku. Liczba zacisków jest bezpośrednio zależna od liczby pozycji, które obsługuje dany przełącznik.

Czym są pozycje w przełącznikach obrotowych?

Pozycje w przełącznikach obrotowych określają poszczególne stany, które można ustawić w danym urządzeniu. Ich liczba zależy od konkretnego modelu komponentu i powinna być dostosowana pod kątem charakterystyki całego układu. Bazowe modele oferują dwie pozycje, jednak na rynku można znaleźć także propozycje z trzema, czterema lub większą liczbą pozycji.

Przełączniki, które obsługują co najmniej dwie pozycje, określa się jako wielopołożeniowe lub wielostanowe. Z ich użyciem można przygotować znacznie więcej możliwości wyboru, dzięki czemu takie rozwiązania świetnie sprawdzą się w bardziej zaawansowanych aplikacjach.

Gdzie stosuje się przełączniki obrotowe?

Przełączniki obrotowe to bardzo uniwersalne produkty – można je znaleźć w wielu urządzeniach i obwodów elektrycznych. Najczęściej spotkamy je w następujących instalacjach:

  • aparatura audio i wideo – m.in. odtwarzacze CD, wzmacniacze czy miksery dźwięku, w których przełączniki pozwalają na wybór różnych trybów pracy oraz efektów dźwiękowych;
  • elektronika użytkowa – urządzenia do codziennego użytku i zastosowania domowego, takie jak pralki czy odkurzacze, które mogą oferować wiele funkcji i ustawień;
  • urządzenia telekomunikacyjne – do wyboru różnych kanałów lub parametrów sieci;
  • urządzenia pomiarowe – w tym przypadku przełączniki pozwalają przede wszystkim na dostosowanie jednostek pomiarowych.

Jak zamontować przełącznik obrotowy?

Kluczową kwestią podczas montażu jest okablowanie przełącznika obrotowego. Aby odpowiednio wykonać to zadanie, należy w pierwszej kolejności określić główny punkt wyjściowy dla każdego zacisku wejściowego. Jeśli nie są one oznaczone, należy obrócić przełącznik do pozycji pierwszej, po czym użyć omomierza do wykrycia przepływu prądu. Następnie należy przygotować końcówki przewodów poprzez zdjęcie odpowiedniej części izolacji w celu lutowania bądź podłączenia właściwego złącza.

Kolejnym krokiem jest podłączenie przewodu urządzenia do zacisku wejściowego przełącznika obrotowego. Można to zrobić przez lutowanie czy wciśnięcie złącza na jego miejsce. W przypadku przełączników obrotowych o większej liczbie zacisków wejściowych krok ten należy powtórzyć wielokrotnie.

Po tym należy podłączyć przewody wychodzące z właściwymi zaciskami wyjściowymi. Pierwsze urządzenie lub obwód łączy się zgodnie z konwencją z zaciskiem o numerze 1, z kolei drugie – z następnym zaciskiem. Wykonując tę czynność, należy podążać za ruchem wskazówek zegara.

Przełącznik obrotowy - rodzaje

Przełącznik obrotowy to urządzenie, które występuje w różnych konfiguracjach. Wśród nich wymienić można:

  • przełączniki jednopołożeniowe lub jednokierunkowe, które pozwalają na określenie tylko dwóch stanów – włączenia oraz wyłączenia;
  • przełączniki wielopołożeniowe (wielokierunkowe) – oferują więcej niż dwa stany, mogą mieć większą liczbę położeń obrotowych;
  • przełączniki wałkowe – są wyposażone w cylindryczny wałek, który obraca się w celu zmiany stanu; stosowane szczególnie chętnie w przypadku urządzeń audio, gdzie potrzebny jest sposób na łatwy wybór różnych wejść lub trybów;
  • przełączniki kodujące (kodowe) – w tym przypadku logika działania opiera się na wykorzystaniu kodów BCD. Są one stosowane przede wszystkim w systemach komunikacji.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie przełączników obrotowych?

Przełącznik obrotowy to urządzenie, które można znaleźć w wielu sklepach z produktami elektrycznymi i elektronicznymi – jednym z przykładów jest Botland. Przy zakupie konkretnego urządzenia należy zwrócić uwagę m.in. na wytrzymałość danego rozwiązania, która przeważnie zależy bezpośrednio od zastosowanych materiałów. Dzięki temu będzie można liczyć na niską awaryjność oraz możliwość bezproblemowego użytkowania przez długi czas.

Nie bez znaczenia jest także docelowe przeznaczenie poszczególnych sprzętów. Niektóre z nich są przygotowane pod kątem wykorzystania w przemyśle, z kolei inne powinny być stosowane wyłącznie w mniej wymagających sprzętach. Nie brakuje także uniwersalnych propozycji, które spełnią wymagania bardzo różnych grup klientów. W wielu przypadkach kluczową kwestią przy wyborze będzie liczba pozycji przełącznika, która w sporej mierze decyduje o jego docelowym zastosowaniu. Do tego należy zwrócić uwagę na jego średnicę, która musi być dopasowana do danego urządzenia lub układu.

Jak oceniasz ten wpis blogowy?

Kliknij gwiazdkę, aby go ocenić!

Średnia ocena: 4.3 / 5. Liczba głosów: 4

Jak dotąd brak głosów! Bądź pierwszą osobą, która oceni ten wpis.

Podziel się:

Picture of Sandra Marcinkowska

Sandra Marcinkowska

Żywiołowa i zwariowana – tak opisaliby ją chyba wszyscy, z którymi miała kontakt. Bomba energetyczna, która pomaga w każdy „gorszy dzień”. Nie ma czasu na narzekanie, bierze życie pełnymi garściami. Interesuje się wszystkim co praktyczne i ułatwiające życie. Kocha gadżety.

Zobacz więcej:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ze względów bezpieczeństwa wymagane jest korzystanie z usługi Google reCAPTCHA, która podlega Polityce Prywatności oraz Warunkom użytkowania.