Spis treści:
Miernik uniwersalny, nazywany również multimetrem, to urządzenie wykorzystywane do pomiarów wielkości elektrycznych i nieelektrycznych (np. temperatury).
Co to jest multimetr (miernik uniwersalny)?
Urządzenie pomiarowe w postaci multimetru jest uniwersalnym narzędziem przeznaczonym do wykonywania precyzyjnych pomiarów wartości elektrycznych. Wybrane modele umożliwiają również pomiar wartości nieelektrycznych, takich jak natężenie światła i temperatura.
Podstawowe mierniki uniwersalne pozwalają na pomiar napięcia i natężenia prądu w określonym zakresie. Z kolei zaawansowane modele są przeznaczone do pomiarów m.in. indukcyjności, pojemności i częstotliwości. Urządzenia tego typu wyróżniają się lekką i kompaktową konstrukcją, dzięki czemu doskonale nadają się zarówno do pracy stacjonarnej, jak i w terenie. Większość modeli jest zasilanych bateryjnie, np. baterią 9 V.
Zastosowanie multimetrów
Miernik uniwersalny jest podstawowym urządzeniem pomiarowym wykorzystywanym przez elektryków, elektroników, instalatorów, montażystów i domowych majsterkowiczów. Możliwość wykonania precyzyjnych i powtarzalnych pomiarów wielkości elektrycznych jest niezbędna w diagnostyce, naprawie i serwisowaniu urządzeń elektrycznych oraz elektronicznych. Ponadto miernik uniwersalny jest niezbędny w trakcie prototypowania i testowania, np. układów na płytce drukowanej PCB.
Multimetry są powszechnie wykorzystywane w warsztatach elektronicznych, w mechanice pojazdowej, w punktach naprawy i laboratoriach akademickich. Znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie zachodzi potrzeba wykonania szybkich i dokładnych pomiarów wartości elektrycznych. Wybrane modele multimetrów pozwalają na pomiary prądu stałego lub prądu zmiennego, natomiast inne są przystosowane do przeprowadzania pomiarów obu charakterystyk prądu.
Dodatkowe funkcje mierników uniwersalnych
Wybrane multimetry są wyposażone w dodatkowe funkcje rozszerzające zastosowanie urządzenia pomiarowego. Ich liczba i rodzaj są uzależnione od konkretnego producenta oraz modelu miernika uniwersalnego. Jedną z nich jest automatyczny dobór zakresu pomiarowego. To szczególnie praktyczny dodatek, które eliminuje konieczność ręcznego dostosowania zakresu pomiarowego przez użytkownika. Ta funkcjonalność przydaje się zwłaszcza wtedy, gdy przeprowadza się pomiary wartości elektrycznych, które są trudne lub niemożliwe do ustalenia przed pomiarem. Urządzenie automatycznie dostosowuje zakres, co w praktyce przyspiesza pracę.
Kolejną funkcją jest test ciągłości obwodu umożliwiający sprawdzenie czy w mierzonym obwodzie nie występuje przerwa. Jeżeli obwód jest zamknięty, wówczas multimetr emituje ciągły sygnał dźwiękowy. W przypadku otwartego obwodu, urządzenie nie generuje żadnego dźwięku. Ta funkcja jest szczególnie przydatna podczas diagnozowania usterek w instalacjach elektrycznych. Dzięki niej można szybko i dokładnie sprawdzić oraz zlokalizować uszkodzony obwód.
Pozostałe funkcje multimetrów
Wybrane mierniki uniwersalne pozwalają również na testowanie tranzystorów. Funkcja tego typu jest szczególnie przydatna w trakcie diagnozowania urządzeń wyposażonych w tranzystory. Następną funkcją jest zapis ostatniego wskazania urządzenia. W jakich sytuacjach ta opcja jest szczególnie ważna? Przede wszystkim podczas przeprowadzania licznych pomiarów w krótkim czasie oraz w momencie braku możliwości zapisania zmierzonych wartości.
Profesjonalne mierniki uniwersalne są wyposażone w wybrane funkcje oscyloskopu cyfrowego. Urządzenia tego typu są najczęściej używane w warsztatach elektronicznych. W zależności od konkretnego modelu, mogą być zasilane zarówno sieciowo, jak i bateryjnie. Szerokość pasma i realna szybkość próbkowania są uzależnione od konkretnego sprzętu. Takie mierniki są używane m.in. do pomiarów silników elektrycznych prądu stałego i przemiennego, transduktorów oraz innych urządzeń wykorzystywanych np. w przemyśle. Pozostałe funkcje dodatkowe to data hold, latarka LED, stan czuwania, tester baterii, podświetlanie wyświetlacza i wskaźnik baterii. Dodatkowo wybrane modele są wyposażone w funkcję automatycznego wyłączania, które zostaje aktywowana po określonym czasie bezczynności. Dzięki niej miernik jest zabezpieczony przed rozładowaniem baterii.
Jaki miernik uniwersalny wybrać?
Wybór multimetru jest uzależniony od konkretnego zastosowania. Dla osób, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z elektroniką w zupełności wystarczą mierniki umożliwiające pomiary podstawowych wartości elektrycznych. Urządzenia tego typu pozwalają na mierzenie natężenia, napięcia i rezystancji w określonym zakresie.
Kolejnym ważnym czynnikiem decydującym o wyborze miernika uniwersalnego jest dokładność pomiarów. Urządzenia wykorzystywane do pomiarów układów precyzyjnych, powinny wyróżniać się jak najniższym poziomem marginesu błędu. Warto zaznaczyć, że producenci multimetrów mogą podawać dokładność sprzętu osobno dla wybranych wielkości elektrycznych i nieelektrycznych.
Na co jeszcze zwrócić szczególną uwagę? Przede wszystkim na wspomniane wcześniej zakresy pomiarów. Im są większe, tym urządzenie jest bardziej uniwersalne. Użytkownicy, którzy planują wykorzystanie multimetrów do pomiarów wysokich wartości prądu, powinni skupić się na modelach wyposażonych w zabezpieczenia przeciwprzeciążeniowe (bezpiecznikowe).
Na szczególną uwagę zasługują także mierniki uniwersalne zamknięte w obudowie chroniącej przed wilgocią i zanieczyszczeniami. Wybrane modele mają certyfikat szczelności IP65, których chroni nie tylko przed kurzem, pyłem i zachlapaniem, ale również przed dostępem do części niebezpiecznych przy użyciu drutu.
Miernik uniwersalny z akcesoriami
Liczba i rodzaj dodatkowych akcesoriów oferowanych z multimetrem są uzależnione od konkretnego producenta. Najczęściej do urządzenia głównego są dodawane przewody pomiarowe, nazywane również sondami. Wybrane mierniki uniwersalne są dodatkowo wyposażone w przewody testowe. Przeważnie w zestawie znajduje się również bateria (np. 9 V 6F22) i instrukcja obsługi.
