Spis treści:
Odpowiednie złącza elektryczne to podstawa podczas łączenia przewodów. Jednym z najpopularniejszych rodzajów są tzw. złącza IDC.
Co oznacza skrót „IDC”?
Aby dowiedzieć się, czym są złącza IDC i do czego się je stosuje, warto w pierwszej kolejności przyjrzeć się ich nazwie. Skrót „IDC” rozwija się jako „insulation-displacement contact”, co można przetłumaczyć jako „styk przesuwający izolację”. To właśnie główna cecha złącz tego rodzaju: połączenie jest wykonywane przez przerwanie izolacji z wykorzystaniem zaciskarki. To eliminuje potrzebę usuwania izolacji, a poprawne zastosowanie złącza IDC zapewnia stabilne i szczelne połączenie.
Jak wygląda złącze IDC?
Złącza IDC są przeważnie wykorzystywane jako para konektorów męskich i żeńskich. Obydwie części mają konstrukcję prostopadłościanu wykonanego z tworzyw sztucznych, który jest podzielony na kilka, kilkanaście lub kilkadziesiąt pinów. Kluczowym elementem budowy męskiego złącza IDC są specjalne ostrza, które przebijają się przez izolację podczas montażu, by przygotować trwałe połączenie. Warto zaznaczyć, że rozwiązania typu IDC są dostępne w wielu różnych rozmiarach i konfiguracjach – kluczową kwestią przy wyborze konkretnego produktu jest rozstaw styków. Wartość tego parametru może wynosić, w zależności od potrzeb danego projektu, 1,27 mm lub 2,54 mm (0,05 cala lub 0,1 cala).
Istotna jest również liczba styków – zazwyczaj są one podzielone na dwa rzędy, np. 2 razy po 20 styków (standard stosowany w dyskach twardych IDE) czy 2 × 34 (16-bitowe magistrale SCSI). Choć sam sposób połączenia jest taki sam bez względu na wymiary, warto pamiętać o dostosowaniu odpowiedniego rozstawu oraz liczby styków do docelowego zastosowania. Wiele komponentów elektronicznych wykorzystuje ściśle określoną liczbę styków przy złączach IDC, by zapewnić kompatybilność między rozwiązaniami różnych producentów, przez co warto zwrócić na to uwagę.
Złącze IDC - parametry prądowe
Przy zakupie złącz IDC należy zwrócić uwagę również na parametry techniczne, takie jak rezystancja styków i izolacji, napięcie znamionowe oraz maksymalna wartość prądu. W przypadku ostatniej z tych wartości najczęściej spotkamy się z rozwiązaniami w zakresie 1-3 A, z kolei napięcie znamionowe może wynosić od 100 do 500 V. Nie brakuje jednak także produktów pracujących przy mniejszym napięciu i obciążeniu, np. 50 V/0,75 A. Rezystancja izolacji powinna być jak najwyższa (np. powyżej 10 MΩ), a styków – jak najniższa (np. poniżej 20 mΩ).
Co ciekawe, początkowo złącza IDC były wykorzystywane jedynie w aplikacjach o bardzo niskim napięciu, takich jak połączenia sygnałowe między różnymi częściami komponentów elektronicznych czy rozwiązania z zakresu telekomunikacji. Z biegiem czasu zaczęły jednak być stosowane coraz częściej, co było wynikiem pojawienia się lepszych materiałów izolacyjnych oraz stosowania mniejszego napięcia w sprzętach codziennego użytku. Aktualnie złącza IDC są wykorzystywane zarówno w urządzeniach domowych, jak i przemysłowych – jedną z ich największych zalet jest skrócenie czasu instalacji nawet o połowę.
Złącze IDC - z jakimi kablami się go używa?
Złącza IDC są przeznaczone do wykorzystania z płaskimi kablami taśmowymi, które zawierają kilka lub kilkanaście żył. Ze względu na konstrukcję złącza możliwe jest szybkie wykonanie połączenia dla każdej z nich – proces ten nazywa się czasami „masowym zaciskaniem”. Tak przygotowany przewód można następnie bez problemu podłączyć do wejścia np. na płycie głównej komputera lub płytce drukowanej niewielkiego układu elektronicznego.
Jak korzystać ze złącza IDC?
Główną cechą charakterystyczną złącz IDC, a zarazem ich największą zaletą, jest brak konieczności lutowania oraz ściągania izolacji. Podłączenie może odbywać się z użyciem zaciskarki lub nawet bez jakichkolwiek narzędzi – na rynku dostępne są również złącza do montażu ręcznego. Aby przygotować przewód, wystarczy po prostu zacisnąć męską końcówkę złącza IDC na końcu kabla taśmowego. Ostrza konektora przecinają w tym momencie izolację, tworząc bezpieczne, solidne i trwałe połączenie elektryczne. Przewód można następnie podłączyć do żeńskiej końcówki konektora IDC, np. na płytce PCB.
Gdzie wykorzystuje się złącza IDC?
Ze względu na łatwość montażu i możliwość szybkiego wykonania szczelnego połączenia złącza IDC zdobyły sporą popularność w różnych obszarach. Początkowo były one wykorzystywane głównie w instalacjach sygnałowych i telekomunikacyjnych, jednak ich zastosowanie jest aktualnie znacznie szersze. Najczęściej spotkamy je przy komponentach komputerowych – m.in. do łączenia dysków twardych z urządzeniem. Jednym z wariantów złącz IDC są także konektory D-Sub, które mogą służyć jako złącze VGA. Warto także zaznaczyć, że złącza IDC były przez pewien czas wykorzystywane do wykonywania połączeń USB na płytach głównych (do wersji 2.0 standardu USB). W niektórych krajach są one także stosowane do realizacji sieci telefonicznych i innych metod komunikacji na odległość. Ze złączami IDC można spotkać się również przy niewielkich projektach hobbystycznych z zakresu elektroniki i robotyki, gdzie są wykorzystywane do łączenia płyt PCB i różnych komponentów.
Powszechnie stosowane standardy złącz IDC
Ze względu na fakt, że złącza IDC mogą być realizowane w wielu różnych konfiguracjach, powstało sporo standardów do poszczególnych urządzeń i komponentów. Ich znajomość jest szczególnie przydatna podczas kompletowania podzespołów do komputerów osobistych. Wśród najczęściej stosowanych standardów można wymienić:
- połączenia dla dysków IDE 3,5” – rozstaw 2,54 mm, 40 pinów (2 × 20);
- połączenia dla dysków IDE 2,5” – rozstaw 2 mm, 44 piny (2 × 22);
- 8-bitowe SCSI – rozstaw 2,54 mm, 50 pinów (2 × 25);
- 16-bitowe SCSI – rozstaw 1,27 mm, 68 pinów (2 × 34);
- dyskietki – rozstaw 2,54 mm, 34 piny (2 × 17);
- wejścia szeregowe DE-9 na płytach głównych – rozstaw 2,54 mm, 10 pinów (2 × 5);
- wejścia równoległe DB-25 na płytach głównych – rozstaw 2,54 mm, 26 pinów (2 × 13).
W większości przypadków producenci powyższych komponentów dołączają do nich żeńskie złącza IDC wraz z kablem taśmowym. Aby skorzystać z poszczególnych podzespołów, wystarczy podłączyć je do męskich złącz na płycie głównej.
