Spis treści:
Z D-Sub VGA korzystały swego czasu produkty spod szyldów Dell, HP, Samsung, LG oraz Phillips. Wraz z postępem technologicznym i wprowadzeniem nowszych interfejsów takich jak kolejne odsłony USB, HDMI, DisplayPort i Thunderbolt złącza D-Sub stopniowo straciły na popularności. Nie znaczy to jednak, że zupełnie o nich zapomniano. W dodatku istnieją przecież adaptery i konwertery, które pozwalają przekształcić sygnał D-Sub (analogowy) na sygnał cyfrowy, tak aby można było podłączyć urządzenia z złączem D-Sub do nowoczesnych monitorów i telewizorów z interfejsem cyfrowym. Przyjrzyjmy się im z bliska.
Co to jest złącze D-Sub?
D-Sub, znane również jako D-Subminiature lub D-Sub connector, to rodzaj złącza elektrycznego powszechnie stosowanego w komputerach, telekomunikacji i innych urządzeniach elektronicznych. Zagadka nazwy “D-Sub” to kwestia kształtu złącza, który przypomina literę “D”. Złącza D-Sub są stosowane głównie do przesyłania sygnałów wideo, audio i danych. Najpopularniejsze warianty to D-Sub 9, gdize cyfra oznacza typ z 9 pinami i D-Sub 15 z 15 pinami. W zależności od liczby pinów, złącza D-Sub mogą obsługiwać różne typy sygnałów.
Złącza D-Sub mają długą historię i są jednymi z najstarszych i najbardziej rozpoznawalnych typów złączy wśród użytkowników obeznanych nieco lepiej z elektroniką, niż tylko rozpoznających USB czy HDMI. Pierwsze złącza D-Sub zostały wprowadzone na rynek przez brytyjską firmę Cannon, obecnie część ITT Corporation, w latach 50. XX wieku. Początkowo złącza D-Sub były stosowane głównie w przemyśle lotniczym i wojskowym. Miały one za zadanie zapewnić niezawodne połączenia i izolację elektryczną w trudnych warunkach środowiskowych.
Początkowo posiadały 25 pinów i były używane do przesyłania sygnałów analogowych. Wraz z rozwojem technologii komputerowej złącza D-Sub znalazły swoje zastosowanie w dziedzinie informatyki niejako przechodząc do sektora cywilnego. Mowa tu zwłaszcza o złączu D-Sub 9, które stało się popularne jako porty szeregowe do komunikacji między komputerami a innymi urządzeniami.
Wraz z postępem technologicznym i wprowadzeniem nowszych interfejsów takich jak USB, HDMI, DisplayPort i Thunderbolt, złącza D-Sub stopniowo traciły na popularności. Nowe interfejsy oferują większą przepustowość, lepszą jakość sygnału i dodatkowe funkcje, które były potrzebne w coraz bardziej zaawansowanych systemach komputerowych i multimedialnych. W rezultacie złącza D-Sub zostały wyparte przez te nowsze interfejsy, szczególnie w kontekście transmisji sygnałów wideo i audio, ale tylko częściowo – D-Sub nadal cieszy się popularnością w telekomunikacji, automatyce i systemach audio wymagających niezawodności i trwałości połączenia.
Budowa złącza D-Sub krok po kroku
Pierwszy element to obudowa złącza D-Sub. Wykonana jest z metalu lub tworzywa sztucznego i ma charakterystyczny, wspomniany kształt przypominający literę “D”. Obudowa pełni funkcję mechanicznej ochrony i stabilnego utrzymania złącza. Wewnątrz obudowy znajdziemy rząd pinów, które służą do przesyłania sygnałów. Piny są zazwyczaj wykonane z miedzi i posiadają złocone lub srebrzone końcówki w celu zapewnienia dobrej jakości połączenia elektrycznego. Po przeciwległej stronie obudowy znajdują się gniazda, które pasują do pinów. Gniazda te są zazwyczaj wykonane z metalu i mają odpowiednie kształty i rozstawienie, aby umożliwić właściwe dopasowanie pinów i zapewnić solidne połączenie.
Złącza D-Sub mogą być wyposażone w śruby lub klamry, które służą do dokręcania obudowy i zabezpieczenia złącza przed przypadkowym wypięciem. Wewnątrz złącza D-Sub piny i gniazda są izolowane od siebie, aby zapobiec zwarciom i zapewnić izolację elektryczną. Sama izolacja może być wykonana z tworzywa sztucznego lub innego materiału o wysokiej jakości dielektrycznej. Choć różne warianty złączy D-Sub mogą mieć nieznaczne różnice w budowie, to ogólnie spełniają podobne zasady konstrukcyjne.
Gdzie stosuje się D-Sub i VGA?
Złącza D-Sub raczej na popularności tracą. Jedno z ich zastosowań to wykorzystanie D-Sub 9 jako portu szeregowego (RS-232) do komunikacji między urządzeniami takimi jak komputery, drukarki czy modemy. Innym popularnym zastosowaniem jest wykorzystanie D-Sub 15, znanej również jako standard VGA (Video Graphics Array), do podłączania monitorów i wyświetlaczy – D-Sub 15 przesyła sygnały wideo analogowe. Oprócz tego złącza D-Sub mogą być używane do przesyłania sygnałów audio takich jak liniowe wejścia/wyjścia audio w niektórych systemach audio lub sygnałów sterujących w aplikacjach przemysłowych. Korzystają z nich także zaawansowane systemy medyczne, gdzie mogą być stosowane w celu transmisji danych, sterowania urządzeniami medycznymi, zbierania informacji sensorycznych, zwłaszcza w diagnostyce obrazowej.
Rzućmy jeszcze okiem na D-Sub VGA, nazywane zwykle po prostu VGA. Z pewnością pamiętają je dobrze starsi posiadacze monitorów – standard pochodzący z 1987 roku zawdzięczamy IBM. Decyzja o wyborze monitora z złączem VGA (VGA D-Sub) zależy oczywiście od konkretnych potrzeb i preferencji użytkownika – jeśli posiadasz starszy komputer lub inne urządzenia, które mają wyjście wideo tylko w standardzie VGA, monitor z złączem VGA zapewni kompatybilność i możliwość podłączenia tych urządzeń bez potrzeby stosowania adapterów lub konwerterów.
Monitory z złączem VGA są także zazwyczaj tańsze niż te, które posiadają nowsze interfejsy HDMI czy DisplayPort. Jeśli nie jesteś wymagającym użytkownikiem pod względem jakości obrazu, monitor VGA to zwyczajnie wybór bardzo ekonomiczny. Przeglądanie internetu, pisanie, przeglądanie dokumentów czy oglądanie filmów w dość ograniczonej względem współczesnych możliwości rozdzielczości wyświetlania uczynią monitor z złączem D-Sub VGA naprawdę wystarczającym.
Minusami jednak pozostaną ograniczona przepustowość i częstotliwość odświeżania, brak wsparcia dla dźwięku i funkcji cyfrowych (standby, zarządzanie energią, kontrolery zewnętrzne) i podatność na zakłócenia elektromagnetyczne. Trudno wyobrazić sobie standard VGA D-Sub w pracy współczesnego grafika czy użytkownika pracującego przy tworzeniu multimediów, gdzie ważne jest dokładne odwzorowanie odcieni, nasycenie kolorów i ich obszerna gama. D-Sub VGA ma jednak swoje unikalne uroki z czasu, gdy technologia wideo była jeszcze w fazie rozwoju, a dziś możemy spoglądać na stare palety kolorów i klasyczne gry z nostalgią właściwą posiadaczom starych komputerów osobistych.
