Spis treści:
- 1 Jak jest zbudowany i jak się go produkuje?
- 2 Dane techniczne BT136S
- 3 Zastosowania BT136S
- 4 Do czego jeszcze jest wykorzystywany BT136S?
- 5 Jak działa triak w porównaniu do tyrystora?
- 6 Co to jest dimmer i jak jest zbudowany?
- 7 Jakie są zalety i wady zastosowania triaka BT136S?
- 8 Wady zastosowania triaka BT136S
BT136S to popularny trójelektrodowy półprzewodnikowy element elektroniczny znany jako triak. Jest on używany do sterowania przepływem prądu w obu kierunkach, co czyni go bardzo użytecznym w aplikacjach wymagających kontroli mocy AC (prądu przemiennego). BT136S charakteryzuje się zdolnością do przełączania znacznych obciążeń elektrycznych przy stosunkowo niskich napięciach bramki, co sprawia, że jest on szeroko wykorzystywany w różnych zastosowaniach domowych i przemysłowych.
Jak jest zbudowany i jak się go produkuje?
Triak BT136S składa się z krzemowego kryształu półprzewodnikowego, który ma trzy elektrody, bramkę (G), anodę 1 (A1) i anodę 2 (A2). Struktura wewnętrzna umożliwia przepływ prądu w obu kierunkach, gdy na bramkę zostanie podane odpowiednie napięcie sterujące. Produkcja triaków, takich jak BT136S, obejmuje złożone procesy technologiczne w fabrykach półprzewodników, w tym domieszkowanie, litografię i etching. Te procesy są niezbędne do utworzenia żądanej struktury półprzewodnikowej
Dane techniczne BT136S
Jednym z najważniejszych parametrów BT136S jest maksymalne dopuszczalne napięcie (Vdrm/Vrrm). Opisywany triak może obsługiwać maksymalne napięcia wsteczne do około 600 V. Z kolei prąd średni w stanie przewodzenia (IT(AV)) zawiera się w zakresie od 4 A do 25 A, w zależności od temperatury obudowy i sposobu montażu. Zakres temperatur pracy BT136S waha się od -40°C do +125°C. W praktyce oznacza to możliwość bezpiecznej pracy w aplikacjach zewnętrznych i nastawionych na działanie wysokich temperatur. Maksymalny prąd impulsowy (ITSM) to kolejny istotny parametr. Określa, jaki prąd może przewodzić triak w krótkim impulsie.
Z kolei prąd bramki (IGT) to parametr określający maksymalny prąd bramki, który jest wymagany do przełączenia triaka ze stanu nieprzewodzącego do przewodzącego. Następny istotny parametr to zdolność do odprowadzania ciepła. Efektywne odprowadzanie ciepła jest kluczowe dla utrzymania triaka BT136S w bezpiecznym zakresie temperatur pracy i maksymalizacji jego żywotności. Parametry takie jak rezystancja termiczna (Rth) i maksymalna temperatura złącza (Tj) są kluczowe w aplikacjach nastawionych na ekspozycję na wysoką temperaturę.
Zastosowania BT136S
Triak BT136S dzięki swojej wszechstronności i zdolności do kontrolowania mocy AC znajduje szerokie zastosowanie w wielu urządzeniach i aplikacjach.
Regulatory oświetlenia
- W domowych systemach oświetleniowych triaki umożliwiają użytkownikom dostosowanie intensywności oświetlenia. W praktyce oznacza to oszczędność energii elektrycznej i większy komfort.
- Znajduje też zastosowanie w oświetleniu scenicznym i teatralnym. Jest wykorzystywany do dynamicznego kontrolowania światła w celu stworzenia odpowiedniej atmosfery podczas występów.
Sterowniki temperatury
- Kolejnym zastosowaniem są urządzenia grzewcze, w tym elektryczne koce, grzejniki i podgrzewacze wody oraz inne sprzęty, w których kontrola temperatury jest kluczowa dla bezpieczeństwa.
- Triak BT136S jest wykorzystywany także w urządzeniach kuchennych. Podzespoły tego typu są używane do regulacji temperatury w takich urządzeniach jak tostery, frytkownice i ekspresy do kawy.
Sterowniki prędkości silnika
- W narzędziach elektrycznych, m.in. w wiertarkach, szlifierkach, młotach udarowych i innych, triaki są odpowiedzialne za regulację prędkości działania sprzętu.
- Z kolei w wentylatorach umożliwiają precyzyjną regulację prędkości obrotowej.
Do czego jeszcze jest wykorzystywany BT136S?
W systemach sygnalizacji pożarowej i bezpieczeństwa kontroluje działanie syren i świateł ostrzegawczych.
Urządzenia AGD
- Triaki regulują cykle pracy pralek i suszarek. W tych urządzeniach kontrolują prędkość wirówki, ogrzewanie oraz inne funkcje w celu zapewnienia wysokiej efektywności energetycznej oraz optymalnych warunków prania i suszenia.
- W kuchenkach mikrofalowych triaki precyzyjnie kontrolują moc, umożliwiającą bezpieczne i szybkie podgrzewanie potraw.
Zastosowania przemysłowe
- Ponadto są wykorzystywane do kontrolowania różnych procesów przemysłowych. W fabrykach służą do regulacji temperatury, prędkości maszyn i innych krytycznych parametrów procesów produkcyjnych.
- W zasilaczach triaki są odpowiedzialne za kontrolowanie mocy dostarczanej do urządzeń, zapewniając tym samym, stabilne i bezpieczne zasilanie.
Jak działa triak w porównaniu do tyrystora?
Triak i tyrystor to elementy sterujące przepływem prądu. Triak jest komponentem, który może przewodzić prąd w obu kierunkach po aktywacji. Oznacza to, że może być wykorzystywany m.in. do sterowania obciążeniami prądu przemiennego (AC). Może być aktywowany zarówno dodatnim, jak i ujemnym napięciem (w stosunku do jednej z jego anod) na bramce.
Tyrystor, znany również jako SCR (z ang. Silicon Controlled Rectifier), przewodzi prąd tylko w jednym kierunku. Ponadto wymaga dodatniego napięcia na bramce (w stosunku do katody) do aktywacji. Tyrystory są często używane w aplikacjach, gdzie jest wymagana duża moc i wydajność przy sterowaniu obciążeniami prądu stałego (DC). Dodatkowo są wykorzystywane w układach prądu przemiennego AC, gdzie kontrolują prąd w jednym kierunku prądu.
Co to jest dimmer i jak jest zbudowany?
Dimmer to urządzenie używane do regulacji jasności światła przez kontrolę ilości prądu przepływającego do źródła. Dimmery oparte na BT136S, używają triaka do przerywania cyklu prądu przemiennego w kontrolowany sposób. Oznacza to zmniejszenie ilości energii dostarczanej do źródła światła i tym samym zmniejszenie jego jasności.
Dimmery są szeroko stosowane w domach, w biurach, a także w sektorze rozrywkowym. Zapewniają elastyczną kontrolę nad oświetleniem, tworząc określone warunki oświetleniowe.
Jakie są zalety i wady zastosowania triaka BT136S?
Do najważniejszych zalet triaka zaliczamy wszechstronność. Dzięki tym podzespołom można kontrolować obciążenie w obu kierunkach przepływu prądu AC. Kolejną zaletą jest niskie napięcie sterujące. Aktywacja przy niskim napięciu bramki ułatwia sterowanie. Ponadto triak BT136S ma niewielką obudowę.
Wady zastosowania triaka BT136S
Do wad triaka BT136S zaliczamy zakłócenia elektromagnetyczne (EMI), które może generować w trakcie przełączania. Kolejną wadą jest ograniczona moc. W przypadku aplikacji domowych jest z reguły wystarczająca, jednak w zastosowaniach przemysłowych może okazać się zbyt mała. Ponadto w niektórych aplikacjach sterowanie triakiem może być bardziej złożone, niż przy użyciu innych elementów sterujących, ze względu na potrzebę synchronizacji z siecią AC.
