Spis treści:
Przy wyborze baterii ważne jest to, że nie ma czegoś takiego jak bateria idealna, która sprawdzi się w każdym zastosowaniu. Wybór odpowiedniej baterii polega na zidentyfikowaniu najważniejszych parametrów i zestawieniu ich z innymi. Nasz krótki poradnik rozjaśni nieco wątpliwości.
Podstawowe czynniki przy wyborze baterii
- możliwość ładowania,
- gęstość energii,
- gęstość mocy,
- trwałość,
- koszt,
- elastyczność.
Na ostateczny rodzaj i sposób działania baterii wpływa chemia, ale o tym później.
Baterie jednorazowe czy baterie wtórne (do ładowania)
Pierwsze pytanie padające przy wyborze baterii to decyzja w kwestii tego, czy potrzebujemy baterii pierwotnych (jednorazowych) czy wtórnych (wielokrotnego ładowania). W większości przypadków jest to decyzja dość oczywista. Określ, czy będzie to zastosowanie z okazjonalnym, przerywanym użyciem, takie jak alarmy dymne, zabawki lub latarki, czy też zastosowanie jednorazowe, w których ładowanie staje się niepraktyczne, takie jak aparaty słuchowe czy zegarki. Jeśli bateria będzie używana stale i przez długi czas, np. w laptopie, telefonie komórkowym lub w smartwatchu, to bardziej odpowiednia będzie bateria wielokrotnego ładowania.
Baterie jednorazowe (baterie pierwotne) mają znacznie niższy współczynnik samorozładowania. Jest to atrakcyjna cecha, gdy ładowanie jest z dowolnych względów niemożliwe albo po prostu niepraktyczne. Baterie wtórne mają z kolei tendencję do utraty energii w większym tempie. Teoretycznie nie jest to aż tak istotne ze względu na możliwość ładowania, ale warto o tym wiedzieć – w przeciwnym razie dzisiejszy poradnik nie miałby sensu.
Dlaczego jest tak dużo typów baterii?
Różne materiały mają różne właściwości elektrochemiczne i dlatego dają różne wyniki, gdy połączy się je w ogniwo baterii. Istnieje cała gama substancji, czy raczej pierwiastków, które można wykorzystać jako elektrody w baterii. Kiedyś były to tylko metale. Przez lata próbowano wielu różnych kombinacji i dzięki temu można wyszczególnić faworytów. Zwykle pojawia się pytanie: ale dlaczego potrzebujemy różnych kombinacji? Jeśli mamy parę metali, które dobrze współpracują ze sobą jako elektrody, to po co męczyć się z innymi?
Niektóre kombinacje będą wytwarzać wysokie napięcie bardzo szybko, ale potem szybko opadną i nie będą w stanie utrzymać tego napięcia przez długi czas. Jest to dobre rozwiązanie, gdy trzeba wytworzyć np. nagły błysk światła – jak w przypadku lampy błyskowej aparatu. Inne kombinacje wytwarzają tylko niewielką ilość prądu, ale utrzymują ten strumień nawet przez wiele lat. Nie potrzebujemy ogromnej ilości prądu, aby zasilić na przykład czujnik dymu, ale chcemy, aby nasze czujniki dymu działały przez długi czas.
Wreszcie inny powód stosowania różnych kombinacji metali jest taki, że często dwa lub więcej ogniw baterii musi być ułożonych w stos, aby uzyskać wymagane napięcie, a okazuje się, że niektóre kombinacje elektrod układają się znacznie łatwiej niż inne kombinacje. Na przykład baterie litowo-żelazowe (LiFe; Li-Fe, rodzaj baterii litowo-jonowej) używane w samochodach elektrycznych łączą się ze sobą, tworząc układy o wysokim napięciu 100 lub nawet więcej woltów, ale nie można tego zrobić z bateriami NiCad wykorzystujących nikiel i kadm, ponieważ zbytnio się nagrzewają.
Typy baterii w sklepach i ich podział
Rozmiar baterii. Istnieje wiele różnych typów i rozmiarów urządzeń, które wymagają zasilania z baterii.
Niektóre urządzenia są fizycznie większe i dlatego mogą zapewnić większą ilość miejsca na większą baterię w zależności od bieżących potrzeb i tego, jak długo bateria musi zasilać urządzenie między ładowaniami. Dobre rozwiązanie to koszyk na baterie.
Baterie cynkowo-węglowe są popularnym rodzajem baterii powszechnie dostępnym w sklepach. Są stosunkowo tanie, ale mają pewne ograniczenia w porównaniu do innych rodzajów baterii, takich jak baterie alkaliczne lub litowe.
Oto kilka sytuacji, kiedy warto rozważyć wybór baterii cynkowo-węglowych. Będą odpowiednie do urządzeń o niskim poborze: zegarki, piloty do telewizora czy kalkulatory. Baterie cynkowo-węglowe są dobre do jednorazowego użytku, na przykład do zabawek, które będą używane tylko przez krótki czas. Można uznać je za baterie awaryjne i dobre przy ograniczonym budżecie.
Baterie alkaliczne to dobry wybór, gdy potrzebujesz źródła zasilania o długim czasie działania i stosunkowo niskim koszcie. Są zwykle łatwo dostępne i mogą być używane w wielu różnych typach urządzeń. Powszechne mylne przekonanie płynące najpewniej z języka reklamy czołowych producentów baterii podpowiada, że to najlepsze baterie.
Gdy potrzebujesz baterii do urządzenia, które pobiera dużo prądu, takiego jak aparat fotograficzny czy lampa błyskowa, baterie alkaliczne będą szybko się rozładowywać, a to zwyczajnie prowadzi do częstych wymian i kosztów. W takich przypadkach lepszym wyborem są baterie litowo-jonowe lub akumulatorki.
Baterie srebrowe to właściwie kontrargument wobec przekonania opisanego wyżej. Baterie srebrowe, znane także jako baterie tlenowe lub baterie srebrno-tlenowe, w porównaniu z tradycyjnymi bateriami alkalicznymi mają dłuższą żywotność i są bardziej niezawodne, co czyni je idealnym rozwiązaniem dla urządzeń o wysokim poborze prądu i czułych na zmiany napięcia zasilania.
Baterie srebrowe są często spotykane w medycynie, w implantach słuchowych, stymulatorach serca i innych urządzeniach medycznych, ponieważ są trwałe, łatwe do sterowania i mają naprawdę długie życie. Z reguły zaczynają przeciekać dopiero po około pięciu latach.
Baterie litowo-jonowe (Li-ion; Li-Ion) to rodzaj akumulatorów, są popularne ze względu na swoją wysoką gęstość energii, wysoką sprawność i niskie zużycie energii w trybie oczekiwania. Lista zastosowań jest naprawdę długa. Baterie Li-ion są szeroko stosowane w telefonach komórkowych, tabletach, laptopach i innych urządzeniach przenośnych, ponieważ są łatwe w użyciu, mają niską wagę i mogą przechowywać dużą ilość energii na jednym ładowaniu.
Korzystają z nich aparaty fotograficzne, kamery wideo, słuchawki bezprzewodowe i głośniki przenośne, ponieważ zapewniają długą żywotność i wydajność.
Może to niekoniecznie interesuje Was to w momencie wyboru przed zakupem, ale pojazdy elektryczne takie jak samochody, rowery elektryczne i hulajnogi też stawiają na baterie Li-ion. Wreszcie są również używane w systemach magazynowania energii takich jak akumulatory domowe, baterie słoneczne i magazyny energii sieciowej, bo umożliwiają przechowywanie energii elektrycznej w skuteczny sposób, co jest szczególnie przydatne w kwestiach energii odnawialnej.
Akumulatorki. No właśnie, wybrać baterie czy akumulatorki? Akumulatorki są dobrym wyborem do urządzeń takich jak piloty do telewizora, klawiatury bezprzewodowe, myszki komputerowe, latarki, zabawki i inne urządzenia elektroniczne.
Zamiast ciągłego kupowania i wyrzucania baterii można po prostu ładować akumulatorki i używać ich wielokrotnie. Akumulatorki mają także korzyści dla środowiska, ponieważ ograniczają ilość zużytych baterii, które kończą w śmieciach. Na dłuższą metę koszt jest zazwyczaj mniejszy niż w przypadku regularnego kupowania baterii.
Nadal jednak niektóre urządzenia, takie jak aparaty fotograficzne czy piloty do dronów, wymagają wysokiej mocy, którą mogą zapewnić jedynie wyspecjalizowane baterie. W takim przypadku korzystanie z akumulatorków prowadzi do szybszego rozładowania, a to znów oznacza konieczność częstego ładowania. Zwróć uwagę na częstotliwość użytkowania. Jeśli potrzebujesz energii elektrycznej na co dzień, akumulatorki są bardziej ekonomicznym i ekologicznym wyborem niż baterie jednorazowe. Popularne akumulatory to Ni-MH (niklowo-wodorkowe) i Ni-Cd (starsze niklowo-kadmowe).
Oznaczenia baterii w sklepie (baterie elektryczne)
Stajemy przed półkami i jest tego całe mnóstwo. Nierzadko sami sprzedawcy proszą o pokazanie “wzoru”, aby dobrać odpowiednią baterię. Pomoże tutaj spis oznaczeń.
Pierwsza litera to technologia wykonania.
- Brak oznaczenia – ogniwo cynkowo-węglowe (grafitowe)
- A – ogniwo cynkowo-powietrzne
- B – ogniwo litowo-węglowe
- C – ogniwo litowo-manganowe
- E – ogniwo litowo-tionylowe
- F – ogniwo litowo-żelazowe
- H – ogniwo niklowo-metalowo-wodorkowe ładowalne (akumulator NiMH)
- K – (oznaczenie spotykane) ogniwo niklowo-kadmowe ładowalne (akumulator Ni-Cd)
- L – ogniwo alkaliczno-braunsztynowe
- M – dawniej: ogniwo rtęciowe; obecnie: ogniwo litowe ładowalne
- P – ogniwo alkaliczno-powietrzne
- S – ogniwo srebrowe
- Z – ogniwo niklowo-manganowe (Ni-Mn)
Druga litera to kształt ogniwa.
- R – ogniwo cylindryczne
- F – ogniwo płytkowe
- S – ogniwo prostopadłościenne
- Liczba – numer katalogowy
Kod na trzeciej pozycji w bateriach pastylkowych to najczęściej wymiary baterii, a te ważne różnice w wymiarach są prawie niezauważalne – z doświadczenia wiemy, że to częsty problem w przypadku wyboru baterii do pilotów-kluczyków samochodowych.
Oznaczenia baterii alkalicznych w sklepie
Tu sprawa jest trochę bardziej skomplikowana. Można spotkać oznaczenia IEC i ANSI. Kwestia dotyczy różnych regionów świata i stanowi osobny temat, w efekcie natomiast w oznaczeniach na produktach często panuje nieporządek. Przed oznaczeniami R6, R03, R14 czy R20 występuje litera informująca o technologii wykonania ogniwa i tak dla baterii alkalicznych jest to owa litera R. Lepiej znane nam oznaczenia typu AA czy AAA to oznaczenia ANSI. Sprawę utrudnia fakt, że najczęściej nikt nie oddziela w asortymencie na ekspozycji baterii alkalicznych od reszty.
Najczęściej oznaczenia prezentują się następująco:
- Rozmiar – litera oznaczająca rozmiar baterii (np. AA, AAA, C, D)
- Typ – litera oznaczająca typ baterii (np. alkaline, carbon-zinc, lithium)
- Napięcie – liczba oznaczająca napięcie baterii (np. 1,5V, 9V)
- Pojemność – liczba oznaczająca pojemność baterii (np. 2000 mAh)
Przykładowe oznaczenia baterii alkalicznych:
- AA alkaline 1,5V 2000 mAh
- AAA alkaline 1,5V 1000 mAh
- C alkaline 1,5V 8000 mAh
- D alkaline 1,5V 12000 mAh
- 9V alkaline 550 mAh
Gwarancja zakupu niezawodnych baterii, akumulatorów i akcesoriów to asortyment sklepu Botland. Zajrzyj do nas, a z pewnością coś dobierzemy!
